ne bih komentarisao navode iz teksta Ivone Zivkovic, mislim da je suvisno ista reci...
ali, vezano za hidrofobiju....i aerofobiju...
svi znamo da virus bjesnila napada i postepeno razara nervni sistem, te da uginuce zivotinje nastaje zbog paralize dijafragme i misica koji ucestvuju u disanju (od medjurebarnih, trbusnih i drugih)...prije toga javlja se spazam vratnih i zdrijelnih misica, koji izmedju ostalog ucestvuju u gutanju...to je osnovni razlog zbog kojeg postoji vidljiva salivacija, i to tek u kasnijoj fazi klinicki manifestnog bjesnila, ranije je nema...Dakle, prica koju smo ucili u osnovnoj skoli, kako bijesna zivotinja ima pojacanu salivaciju ne stoji...radi se o uobicajenoj, cak mozda i smanjenoj salivaciji, samo se ta kolicina pljuvacke ne guta zbog grca misica....
bez obzira na formu (tipicno/atipicno; furiozno/paraliticno) bjesnilo uvijek zavrsava letalno u stadijumu paralize, i to svi znamo...a u okviru te paralize je i paraliza misica koji ucestvuju u gutanju...
sama hidrofobija i aerofobija (koja se pojavljuje u terminalnoj fazi, mislim na aerofobiju) su takodje posljedica pomenutog grca misica, jer takva zivotinja nije u stanju da guta vodu, kasnije i da uskladi rad mekog nepca koje treba da regulise prolazak tecnosti, odnosno gasova kroz zdrijelo...sad, zasto se ona "boji vode"?
razlog je taj sto bijesna zivotinja, onim malim dijelom svijesti, odnosno autonomnim zonama u mozgu koje regulisu vitalne funkcije, "prepoznaje" mogucnost da se ugusi tecnoscu koja bi zbog pogresnog gutanja dospjela u pluca.. kasnije se to desava i sa vazduhom....Imajuci u vidu da se hidrofobija ipak javlja u fazi kada spazam zdrijelnih i vratnih misica vec postoji, postavlja se pitanje koliko je pouzdano uzimati hidrofobiju samu za sebe, kao diferencijalno dijagnosticki vazan parametar?
Jos nesto...vezano za klinicku sliku i promjenu u ponasanju zivotinje...
virus bjesnila ne djeluje istovremeno na sve celije nervnog sistema, sto svakako uslovljava gradaciju i redoslijed promjena na mozgu, ali i u ponasanju zivotinje... nakon prodromalne faze, sa simptomima inapetence i blago pomucene svijesti, ali bez agresivnosti (nespecificni simptomi), krecu oni pravi simptomi, koje svi dobro poznajemo....posebno kada se radi o psima, mackama, lisicama i drugim mesojedima...i na kraju, sve zavrsava paralizom i gusenjem...
knjige kazu da je jedan od vrlo bitnih indikatora koji pobudjuje sumnju na bjesnilo kod biljojednih vrsta (konj, govece, ovca, biljojedna divlja tipa srna, jelena i drugo) upravo agresivnost prema psima...ali, nijedna knjiga ne kaze zasto je to tako? zasto konj posebnu agresivnost izrazava prema psu sa kojim se nekoliko dana prije rado druzio i igrao? ili srna, koja bi inace pobjegla od psa?
objasnjenje lezi u redoslijedu otkazivanja pojedinih nivoa nervnog sistema pod dejstvom virusa, kao i preuzimanju kontrole od strane nizih centara....kada virus sa mjesta ujeda dospije u mozak, prvo strada manji dio celija zona koje upravljaju svijescu zivotinje (kora velikog mozga, do koje virus izmedju ostalog dolazi i putem likvora?) i nastaje pomenuta prodromalna faza sa potistenoscu, povlacenjem, sakrivanjem u mracna mjesta, neodazivanjem na poziv, itd...ipak, celija kore velikog mozga ima mnogo i treba vremena da ih otkaze dovoljan broj da bi se izgubila svjesna kontrola ponasanja...
u sljedecoj fazi, kada strada vecina celija kore velikog mozga, nestaje svjesna kontrola ponasanja, koja npr. konju kaze da pas koji se nalazi u njegovoj blizini ne predstavlja opasnost za njega... na scenu kontrole ponasanja izlaze nizi centri, koji prepoznaju informaciju zapisanu tokom evolucije da je pas ustvari predator, koji zeli da ulovi i pojede konja...pokrece se reakcija "bori se ili bjezi", koja se manifestuje ili napadom (cesca opcija) ili bjezanjem (sto konjima koji su uglavnom vezani nije dostupno)....nesto slicno se desava i kod lisica, koje gube strah od ljudi, odnosno gube svijest o tome da je covjek i njegovo okruzenje potencijalna opasnost...isto tako, kod pasa nestaje svjesna kontrola ponasanja u smislu da prepoznaju vlasnika i imaju tendenciju da ugrizu svakoga ko udje u granice nekog za nas nevidljivog podrucja oko same zivotinje...ustvari, oni ujedaju zbog STRAHA...bijesna zivotinja nece ici za vama ciljano da vas ujede, vec samo zeli da je ne dirate...
kada i celije ovih centara stradaju pod dejstvom virusa,on prelazi u celije jos dubljih zona centralnog nervnog sistema (i vraca se prema kicmenoj mozdini i perifernim nervima), koje kontrolisu vitalne funkcije, kao i rad skeletnih misica i polako se razvijaju simptomi paralize pojedinih misica...prvo vilice, zdrijelo, vrat...kasnije ekstremiteti, i to zadnji pa prednji...zivotinja lijeze i ne moze da se krece...kasnije nastaje paraliza misica koji ucestvuju u disanju i onda je kraj blizu....
